"Een wereld die achteruitgaat heeft coöperaties nodig die vaart maken!"

OPINIE door Hilde Vernaillen, CEO van P&V Groep

Onze wereld verkeert in moeilijkheden: de crisissen volgen elkaar op en worden steeds intenser. Gewapende conflicten ontstaan of verergeren, met honderdduizenden slachtoffers tot gevolg en diepe wonden bij volkeren ver buiten de conflictzones. Geweld neemt toe en wordt genormaliseerd. De klimaatverandering slaat harder en frequenter toe. De gigantische bosbranden van deze zomer in Spanje herinnerden ons daar nog maar kort geleden krachtig aan, terwijl de Europese Unie haar klimaatambities verlaagt en verschillende ambitieuze klimaatmaatregelen herziet of uitstelt onder het mom van regelgevende versoepeling.

Een ongebreideld kapitalisme onttrekt zich aan wetten en regulering en stelt het belang van enkelen – de aandeelhouders – boven het algemeen belang, zonder oog voor de sociale en ecologische gevolgen van zijn handelen. Overal zien we de opkomst van autoritaire of illiberale regimes die sociale rechten en individuele vrijheden met brute kracht aanvallen en de samenhang tussen burgers ondermijnen.

Ook in ons land ontdekken we, verbaasd en geschokt, zogenaamde ‘onbevangen’ standpunten en gedragingen die de fundamentele beginselen van onze rechtsstaat aanvallen; beginselen die we onaantastbaar achtten in een land dat wereldwijd bekend staat om zijn tolerantie, progressieve denken en cultuur van respect. Tegenover deze talrijke en veelzijdige vormen van achteruitgang verlangt een meerderheid naar iets anders: een samenleving gebaseerd op respect, solidariteit, emancipatie en ontplooiing. Velen willen geen wereld die zich terugplooit, geen ‘ieder-voor-zich’, ze verwerpen geweld – zelfs verbaal –, haten uitsluiting en verdeeldheid.

We zijn niet machteloos. Terwijl de jacht op winst en eigenbelang de wereld richting de afgrond duwt, kan het coöperatieve model een stuwende kracht zijn in de tegenovergestelde richting. Het draagt bij aan het algemeen belang én biedt tegelijkertijd ook een antwoord op persoonlijke aspiraties. Als sterke en duurzame economische speler belichaamt het coöperatieve model een andere manier van ondernemen: menselijker, duurzamer en democratischer.

Een coöperatie is een onderneming waarbij solidariteit verankerd zit in de governance. Het is ook een vorm van burgerengagement, waarbij de coöperaties concrete oplossingen bieden voor economische, sociale of ecologische noden. Ze bieden duurzame en kwaliteitsvolle jobs, respecteren hun werknemers, betrekken burgers en garanderen een eerlijke vergoeding voor producenten. Ze genereren winst die ze herinvesteren om hun continuïteit en groei te verzekeren. Ze zijn actief in alle sectoren: dienstverlening, landbouw, innovatie en kennis.

In tegenstelling tot wat sommigen denken, is dit model niet marginaal. In Europa zijn er meer dan 268.000 coöperaties, goed voor 3,3 miljoen jobs. In België bieden erkende coöperaties werk aan meer dan 67.000 mensen en genereren ze bijna 85 miljoen euro omzet. Dat zijn cijfers die voor zich spreken. Coöperaties zijn economische en sociale krachten die we moeten erkennen, ondersteunen en vooral versterken.

Wat hebben we nodig om een echte ‘coöperatieve transitie’ te doen slagen?

Alles begint met mobiliserende coöperatieve projecten, gedragen door mensen die samen een positieve verandering willen realiseren en door inspirerende successen. We hebben ambitieuze projecten nodig die van bij de start hoge economische, sociale én ecologische resultaten nastreven. We hebben coöperatieve projecten nodig die financieel solide zijn. Het is namelijk essentieel dat de coöperatie vanaf het begin en gedurende haar hele bestaan over voldoende financiële middelen beschikt. De toekomst ligt bij financieel robuuste coöperaties.

We hebben ook echte coöperatieve ondernemers nodig. Vrouwen en mannen die deze waarden in hun hart dragen, de coöperatieve principes toepassen en het coöperatieve DNA dagelijks tot leven brengen in de onderneming. We moeten vooral de horizon van coöperaties verbreden en ze laten toetreden tot strategische sectoren waar de economische en sociale toekomst van ons land wordt bepaald.

De instrumenten zijn er: het wettelijke kader bestaat, publieke en private financiering is beschikbaar en de ondersteuningsstructuren zijn overal in het land aanwezig. Wat vandaag nog ontbreekt, is de collectieve dynamiek, de politieke wil en de erkenning van het coöperatieve model als hefboom voor transformatie. Kijk naar onze buren: Frankrijk, Duitsland en Nederland vormen de top drie van coöperaties in Europa. We mogen fier zijn dat Europa het eerste continent is dat in de mondiale top 100 staat wat betreft het aantal coöperaties, de omzet en het aantal jobs.

En wat als het coöperatieve model de norm zou worden? Dat is geen utopie, maar een noodzaak. Het is tijd om van de coöperatie een nationale ambitie te maken, tijd voor een collectief ontwaken en een gezamenlijke impuls! Dat is een ambitie die we samen moeten dragen.
  

• Trends-Tendances - « Ce monde qui régresse a besoin de coopératives qui avancent ! »
• L-Post - « Ce monde qui régresse a besoin de coopératives qui avancent ! »